Nieuws

>CROW-richtlijn Werken in en met verontreinigde bodem geactualiseerd

30-05-2023
De CROW-richtlijn 'Werken in en met verontreinigde bodem' is online geactualiseerd. De richtlijn is van toepassing op alle werkzaamheden die in en met verontreinigde bodem of baggerspecie plaatsvinden. > Lees meer

>Fictieve korting stimuleert om personeel goed op te leiden

22-05-2023
Waterschap Rivierenland hecht eraan dat uit te besteden werkzaamheden door goed opgeleide mensen worden uitgevoerd. Aannemers die borg staan voor voldoende scholing krijgen bij een aanbesteding een fictieve korting. ‘Een stimulans’, vertelt senior-adviseur Nico Maat, ‘die ons als opdrachtgever het vertrouwen geven dat een aannemer mensen inzet die verstand van zaken hebben. Vakmensen dus!’  > Lees meer

>Baggeren en terugstorten houdt de rivier stabiel

22-05-2023
In vaargeulen, havens en op de bodem van vaarwegen bezinken grote hoeveelheden zand en slib. Door te baggeren zorgt Rijkswaterstaat ervoor dat de rijksvaarwegen bevaarbaar blijven en dat het water goed doorstroomt. > Lees meer

>Kamerbrief literatuurverkenning poly-acrylamide bij toepassen granuliet

22-05-2023
Het RIVM heeft in samenwerking met Deltares een literatuurverkenning gepubliceerd naar de mogelijke afbraak van poly-acrylamide en de mogelijke vorming van acrylamide in diepe plassen. > Lees meer

>Een rijkere waterbodem dankzij zeegras

22-05-2023
Zeegras is een hele bijzondere plant. Deze soort kan namelijk, net als andere planten, CO2 opslaan. En met hun immense netwerk aan wortels houden ze het zand op de bodem veel beter vast. Zeegras is dus een belangrijke speler in de strijd tegen klimaatverandering. > Lees meer

>Vacature Programmasecretaris Bodembeheer SIKB

22-05-2023
Algemene omschrijving  > Lees meer

>Beantwoording Kamervragen hergebruik bodemassen door Staatssecretaris Heijen

15-05-2023
Staatssecretaris Heijnen beantwoordde op 5 april 2023 Kamervragen over het bericht: ‘Schone as van afval legt het af tegen goedkopere vuile variant’'. > Lees meer

>Vooraankondiging: Schakeldag 2023 is op 30 oktober

11-05-2023
Het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO) organiseert de Schakeldag 2023 op maandag 30 oktober in 's-Hertogenbosch. Dit kennisevenement staat in het teken van de Omgevingswet die op 1 januari 2024 in werking treedt. Reserveer 30 oktober daarom vast in uw agenda. > Lees meer

>#NatuurlijkDichtbij: zandherstel voor de Roggenplaat

11-05-2023
We staan als Rijkswaterstaat bekend als kustbeschermer en (vaar)wegbeheerder. Maar wist u dat we ook nauw betrokken zijn bij natuurbeheer? Tijdens De Week van Ons Water tonen we met de hashtag #NatuurlijkDichtbij de plekken waar wij verrassende en bijzondere acties uitvoeren om onze natuur te beschermen. > Lees meer

>Saxion begeleidt archeologen naar breder werkveld

09-05-2023
Studenten die als archeoloog afstuderen aan hogeschool Saxion vinden lang niet altijd ook als archeoloog een baan. De branche is daarvoor te klein. Saxion begeleidt hen daarom in een keuze voor een breder werkveld, zoals die van de bodem en ondergrond. Teamleider Arlette van Wijhe licht toe. > Lees meer

>Eerste Kamerlid stelt vragen over opslagtanks

08-05-2023
De leden van de fractie van GroenLinks in de Eerste Kamer hebben in het debat over het ontwerp-KB tot inwerkingtreding van de Omgevingswet het kabinet een aantal vragen gesteld over de situatie met betrekking tot bovengrondse tankinstallaties. Daarbij verwees woordvoerster Saskia Kluit naar het SIKB position paper ‘Veilige bovengrondse tankinstallaties in de Omgevingswet’. De elf gestelde vragen zijn hier te lezen.  > Lees meer

>Jaarplannen 2023 vastgesteld

03-05-2023
Het SIKB-bestuur heeft op 13 april 2023 de Jaarprogramma’s Bodembeheer, Bodembescherming en Archeologie vastgesteld. Het Jaarprogramma Datastandaarden was al eerder vastgesteld.  > Lees meer

>VTH netwerkbijeenkomsten over bodem en het DSO: terugkijken mogelijk!

24-04-2023
Na inwerkingtreding van de Omgevingswet gaan de meldingen voor bodemactiviteiten via het Omgevingsloket van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Om te informeren en ervaringen uit te wisselen, organiseerde de VNG samen met Rijkswaterstaat IPLO twee VTH Netwerkbijeenkomsten over bodem. > Lees meer

>We kunnen veel van elkaar leren, ook internationaal!

24-04-2023
‘Er is nog veel meer kennis over bodem- en grondwaterbeheer op te halen dan we nu doen, zowel op regionaal als internationaal niveau’, stelt Co Molenaar, vast. De senior-adviseur bodem en water bij Rijkswaterstaat gaat met pensioen. > Lees meer

>ILT ziet risico’s bij toepassing staalslakken

24-04-2023
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) signaleert dat de wettelijke regels voor het gebruik van staalslakken de risico’s voor mens en milieu niet voldoende afdekken. > Lees meer

>Advieskamer Bodembescherming: Levensduur drainagemat NAUE voor stortplaats voldoende

24-04-2023
Een drainagemat voor afdekking van een stortplaats kan gelijkwaardig zijn aan een zanddrainagelaag zoals die is voorgeschreven in de Richtlijn Dichte Eindafwerkingen van afval- en reststofbergingen. De drainagemat Secudrain 131 C wE401 131C van producent NAUE GmbH & Co KG is als gelijkwaardig beoordeeld door de Advieskamer Bodembescherming.  > Lees meer

>Tijdelijke regeling specifieke uitkering bodem 2023

20-04-2023
Op 19 april 2023 is de Tijdelijke regeling specifieke uitkering bodem 2023 (SPUK Bodem 2023) in de Staatscourant gepubliceerd. Via deze regeling biedt de Rijksoverheid rijksbodemmiddelen voor taken van decentrale overheden op het gebied van bodem- en grondwaterkwaliteit. > Lees meer

>Grondig onderzoek naar asbest Dijkversterking Marken

20-04-2023
Bij dijkversterkingsproject Marken zijn in de puinlaag onder het zetsteentalud asbestresten aangetroffen. Ook tijdens eerdere onderzoeken naar de puinlaag onder de kreukelberm in het najaar 2022 zijn stukjes asbest gevonden. > Lees meer

>Aanbieding signaalrapportage staalslakken (IL&T) en beleidsmatig vervolg

20-04-2023
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) stelde een signaalrapportage op waarin zij de risico’s benoemt van staalslakken die worden toegepast als bouwstof. > Lees meer

>Internetconsultatie wijziging Rbk, reageren naar I&W kan t/m 16 mei

20-04-2023
Sinds begin 2020 hebben we een nieuwe versie vastgesteld van een behoorlijk aantal documenten. Deze kunnen alleen in de praktijk nog niet worden toegepast omdat de Regeling bodemkwaliteit (Rbk) er nog niet naar verwijst. Het ministerie van I&W presenteert de komende tijd een aantal wijzigingen van de Rbk waarin uiteindelijk al deze verwijzingen moeten zijn opgenomen.  > Lees meer

>GeoWeek van 8 tot en met 12 mei 2023

18-04-2023
Tijdens de GeoWeek krijgen leerlingen de kans om kennis te maken met het geo-werkveld. In heel Nederland gaan leerlingen van 10 tot 15 jaar op veldwerk, bedrijfsbezoek of krijgen een gastles van een geoprofessional uit de bodem-, water-, of geo-informatiesector. > Lees meer

>Gepland onderhoud PDOK op 23 april 2023

17-04-2023
Op zondag 23 april 2023 is PDOK.nl door onderhoudswerkzaamheden minder goed of niet bereikbaar tussen 9:00 en 11:00 uur. > Lees meer

>Jaarrapportage 2022 BRL SIKB 7800 vastgesteld door het CCvD Tankinstallaties

17-04-2023
BRL SIKB 7800, de beoordelingsrichtlijn voor het procescertificaat voor de Regeling Erkenning Installateurs Tankinstallaties (REIT), is een belangrijk instrument voor het beschermen van de bodem tegen bijvoorbeeld lekkages van vloeistoffen uit opslagtanks, met als gevolg bodemverontreiniging. Het is gewenst dat het functioneren van deze richtlijn periodiek wordt beoordeeld en geëvalueerd.  > Lees meer

>De blackbox van de bodem toegankelijk maken

11-04-2023
Ze is de dochter van een boomkweker. Dat ze ooit lector aan de HAS zou worden had ze op 16-jarige leeftijd niet kunnen bedenken. Na het nodige onderzoekswerk en promotieonderzoek aan de Wageningen Universiteit & Research werd haar grote uitdaging om én praklijkgericht bezig te kunnen zijn én kennis over te dragen aan studenten, met als inzet: De blackbox van de bodem voor iedereen toegankelijk te maken.  > Lees meer

>Aanpak bodemverontreiniging met onaanvaardbare risico's, de cijfers van 2022

03-04-2023
Het Directeurenoverleg Bodem heeft de voortgangsrapportage over de aanpak van bodemverontreiniging met onaanvaardbare risico’s voor 2022 vastgesteld. > Lees meer

>De wereld van zand en grind

28-03-2023
Onderwijs en markt bij elkaar brengen De bijeenkomsten van KOBO vormen een uitstekende ontmoetingsplaats voor bodemprofessionals met verschillende achtergronden. Zo maakten we kennis met Edwin Geraeds, projectleider en adviseur Bodem en Water bij Adviesbureau Kragten en via hem met Jos Meessen, directeur van Meet the Youngsters. Dit bedrijf brengt op een innovatieve en speelse manier onderwijs, jongeren en markt bij elkaar om zo onder jongeren de bodemprofessionals van de toekomst te vinden. > Lees meer

>Roeland Heuff neemt afscheid als secretaris CCvD Datastandaarden

22-03-2023
Na negen jaar secretaris te zijn geweest van het Centraal College van Deskundigen Datastandaarden, en daarvoor twaalf jaar binnen SIKB gewerkt te hebben aan het ontwikkelen van datastandaarden voor bodem, ondergrond en archeologie, heeft Roeland Heuff afscheid genomen van het dagelijks beheer van de datastandaarden van SIKB. Hij maakt zo ruimte vrij om namens en vanuit SIKB mee te werken aan BRO Fase 2, Milieukwaliteit. Harmen Willemse volgt hem op.  > Lees meer

>Yvon van Mastrigt nieuwe voorzitter SIKB

16-03-2023
Yvon van Mastrigt (1965) is met ingang van 15 april 2023 benoemd tot nieuwe voorzitter van het bestuur van de Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer (SIKB). In het bestuur van SIKB hebben vertegenwoordigers zitting uit de sectoren bodem en archeologie vanuit zowel de overheid als het bedrijfsleven. Het bestuur staat onder leiding van een onafhankelijk voorzitter.  > Lees meer

>Nog lang niet klaar met de bodem

14-03-2023
Na meer dan 25 als onderzoeker gewerkt te hebben kreeg ze in 2015, het Internationale Jaar van de Bodem, de aanstelling van lector Duurzaam bodembeheer. Daarmee was ze de eerste bodemlector in Nederland. Een van haar ambities is om als schakelpunt te fungeren tussen onderwijs en samenleving en het belang van de bodem te etaleren. Dr.Ir. Gera van Os over haar uitdaging om het verhaal van de bodem in de volle breedte te vertellen. Voor student, bedrijfsleven én overheden.  > Lees meer

>Jaarplan 2023 CCvD Datastandaarden vastgesteld

13-03-2023
Het Centraal College van Deskundigen Datastandaarden heeft het jaarplan 2023 vastgesteld. Belangrijke aandachtspunten zijn ontwikkelingen als het Digitaal Stelsel Omgevingswet en de BRO Fase 2 (Milieukwaliteit). Ook de nationale en internationale normen die de sectorale standaarden raken, waaronder met name de nieuwe NEN 3610:2022 en ISO 19156 (OMS), krijgen veel aandacht.  > Lees meer

>Advieskamer Bodembescherming over bescherming tegen uitlogen staalslakken

13-03-2023
Begin zomer 2022 bracht de Advieskamer Bodembescherming advies uit over bescherming tegen uitlogen vanuit staalslakken. Het betreffende advies zag toe op het aanbrengen van een beschermingsfolie in de provinciale weg ‘de Centrale As’ te Friesland.  > Lees meer

>Netwerken na 15 jaar nog altijd springlevend!

27-02-2023
In 2008 in de 1e Deltaresponse – het medewerkersmagazine van Deltares – stond een artikel over de bodem- en sedimentnetwerken waar de Deltares unit Bodem- en Grondwatersystemen op dat moment actief in was: Platform Bodembeheer, Nicole en SedNet.  > Lees meer

>‘Wederzijds vertrouwen is basis voor versterking van het stelsel’

14-02-2023
‘De publieke en private kant van het bodem- en ondergrondstelsel kunnen elkaar versterken. Een belangrijke voorwaarde is dat er over en weer vertrouwen bestaat’, aldus Sabine Gabriël-Breukers, programmamanager Versterking Kwalibo-stelsel en namens IenW waarnemend lid van het SIKB-bestuur. > Lees meer

>Een intermediair als KOBO is onmisbaar

31-01-2023
Ook dit jaar draagt RWS/Bodem+ financieel bij aan het Kennis- en onderwijscentrum bodem en ondergrond voor het hoger onderwijs (KOBO). Want de sector heeft grote behoefte aan bodemprofessionals. Een intermediair als KOBO is onmisbaar, aldus Paul de Wilde van Bodem+ en Geert Roovers van KOBO.  > Lees meer

>Wat te doen met bodemdaling? Toolbox voor gemeenten.

30-01-2023
Schade aan wegen, huizen, bruggen, rioleringen, kabels en leidingen – bodemdaling zorgt voor veel ellende. In een land waarvan de bodem al eeuwen en eeuwen door menselijk handelen daalt is dat een urgent probleem geworden. Zeker voor gemeenten. Het Kenniscentrum Bodemdaling en Funderingen (KBF) heeft hulpmiddelen ontwikkeld, waaronder een toolbox.  > Lees meer

>Meer (ver-)halen uit het verleden

17-01-2023
‘Samen kennis maken’ – een mooie titel voor een onlangs gestart project om archeologen en natuurwetenschappers meer met elkaar te verbinden. ‘Met innovatieve technieken is nog veel meer kennis te verzamelen over onze geschiedenis, en zijn daarover nog veel meer verhalen te vertellen’, aldus Liesbeth Theunissen, die vanuit de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed het project begeleid. > Lees meer

>‘…Netwerk versterken en dialoog aan gaan…’

19-12-2022
Het begon met zijn studie milieuhygiëne in Groningen en Wageningen. Via IWACO, Royal Haskoning kwam hij bij Waterschap de Stichtse Rijnlanden terecht en van daaruit maakte hij de overstap naar Brabant Water. Sinds september 2021 is hij omgevingsmanager bij het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. ‘Mijn inzet is om verbinding te leggen tussen beleid en samenleving,’ vertelt Hans Bousema. > Lees meer

>Gezonde bodem zorgt voor gezonde gewassen en gezonde mensen

05-12-2022
‘Een gezonde biodiverse bodem zorgt voor voedzame gezonde gewassen, een positieve bijdrage aan het klimaat en maakt mensen die deze gewassen eten gezonder’. Dat is een van de redenen waarom Emiel Elferink met vijftien partners het kennisconsortium Bodem heeft opgericht in het Biosintrum. Een kennisnetwerk in Friesland, waaraan nu ook KOBO is gekoppeld.  > Lees meer

>Intermediair Kennisnetwerk Bodemenergie: Een levend en lerend netwerk

22-11-2022
Het benoemen van kennisvragen op het terrein van bodemenergie, vervolgens kennis ontwikkelen en die door-vertalen naar oplossingsrichtingen voor vooral decentrale overheden. Dat is de belangrijkste rol van het Intermediair Kennisnetwerk Bodemenergie. Voorzitter Ron Nap ziet een grote bereidheid onder de leden van het netwerk om elkaar te helpen. > Lees meer

>De ondergrond is van ons allemaal!

08-11-2022
Marcel Rietberg, portefeuillemanager Milieu en Bodem (Vergunningen, Toezicht, Handhaving) bij de Omgevingsdienst West-Holland is nu bijna een jaar voorzitter van het gemeentelijk netwerk Bodem & Ondergrond (WEB). Tijd voor een terugblik op het afgelopen jaar. Zijn belangrijkste conclusie: ‘De ondergrond is van ons allemaal en om de grote maatschappelijke opgaven van deze tijd succesvol op te pakken moeten we met zijn allen aan de bak. Daarbij is samenwerking tussen de diverse actoren cruciaal. Dus, doe mee!’  > Lees meer

>Kenniscentrum Bodemdaling en Funderingen biedt praktisch toepasbare informatie

24-10-2022
‘Wie bent u en welke vraag heeft u’. Daarmee opent de website van het Kenniscentrum Bodemdaling en Funderingen. ‘Iedereen kan bij ons terecht met vragen’, vertelt Corné Nijburg. ‘En bevat de site niet de gevraagde informatie, dan hebben we tal van deskundigen achter de hand die een antwoord kunnen geven’. > Lees meer

>Regionale kennisnetwerken zijn essentieel, maar steun van het Rijk ontbreekt

11-10-2022
In zeven regio’s loopt sinds een jaar een pilot voor de opbouw van regionale kennisnetwerken voor bodem, gecoördineerd door de VNG. Het is onderdeel van de nieuwe interbestuurlijke samenwerking, na afloop van het tweede bodemconvenant in 2020. Programmamanager Diana van Dorresteijn en de Gelderse projectleider Annelies de Graaf zien veel kansen en voldoende meerwaarde, maar ook nog barrières. > Lees meer

>Het cruciale belang van landbodemonderzoek

27-09-2022
‘Jouw bevindingen zijn het startpunt voor advies. Het werk dat jij doet als veldwerker is de basis voor werk en beslissingen van anderen’. Met die zin sluit een van de nieuwe online modules veldwerk landbodemonderzoek af. ‘De veldwerker heeft een cruciale rol in de keten’, benadrukt bodemadviseur en medeopsteller van de module, Edwin de Baat. > Lees meer

>Concreet bezig met vraagstukken van morgen

13-09-2022
‘Bodem heeft een imagoprobleem. Nog steeds is onvoldoende zichtbaar hoe complex en leuk het werken aan, in en met de bodem en ondergrond is’. Mike Verheijen weet waarover hij spreekt. In zijn opleiding stonden vakken als commerciële economie en marketing centraal. Een stage bij Antea Group bracht hem de maatschappelijke relevantie van de bodem bij. > Lees meer

>‘Bodem en ondergrond staan en blijven volop op de agenda’

29-08-2022
‘Natuurlijk geven resultaten van onze onderzoeken vaak een zorgelijk signaal. Denk maar aan de aanwezigheid van historische verontreinigingen, PFAS of microplastics in het milieu. Hierin zie je terug hoe groot de opgaven zijn om onze natuur, water-, bodem- en ondergrondkwaliteit op het weer gewenste niveau te krijgen. Maar de toegenomen aandacht voor waterkwaliteit en alle nieuwe initiatieven rond “bodem en water zijn sturend” biedt ook veel hoop’, aldus Rob Nieuwenhuis, hoofd van de afdeling Bodem- en Grondwaterkwaliteit bij Deltares.  > Lees meer

>‘Voor bodem en ondergrond is nú een paradigmashift nodig’

05-07-2022
‘Zeker twintig jaar is de bodem vooral als een probleem gezien; verontreinigd, smerig dus. Nu maken we een omslag. Onze bodem wordt als een antwoord gezien voor grote maatschappelijke opgaven. Dat vereist een andere manier van denken en doen. Niet meer sectoraal, maar integraal’, aldus Piet Otte, coördinator Programma Bodemkwaliteit bij het RIVM.  > Lees meer

>Programma Versterking Bodemstelsel

22-06-2022
Veertig concrete verbetermaatregelen Beiden zijn van origine “Wageningers” en momenteel actief betrokken bij het Programma Versterking Bodemstelsel: Bart Crijns is als projectleider verantwoordelijk voor het project Versterking van de publieke sturing en de inrichting van het stelsel zelf. Gwen van de Bilt neemt als projectleider de versterking van de VTH-keten voor haar rekening. > Lees meer

>Geoweek levert kennis over boven- en ondergrondse informatie

07-06-2022
Ruim 2500 leerlingen deden mee aan de zestiende Geoweek. In Amsterdam werd het historisch centrum herontdekt aan de hand van een plattegrond uit 1730. In Heerenveen leerden leerlingen van de Openbare Scholengroep Sevenwolden waarom bodemonderzoek zo belangrijk is wanneer je iets gaat bouwen. > Lees meer

>Met goed watermanagement kan er zó veel meer

07-06-2022
Weinigen benaderen de bodem zo breed als hydroloog Jasper Griffioen. Zo onderzoekt hij het tempo van bodemdaling, het effect van de toevoeging van olivijn aan havenslib, de doorlatenheid van aquitards, de grondwaterkwaliteit en, in het buitenland, het tegengaan van de vervuiling van de Ganges en de bescherming van de tijgerhabitat in Nepal en India. Het is slechts een greep. > Lees meer

>Martin Peersmann: ‘We gaan aan de slag met bodemverontreiniging in de BRO’

24-05-2022
‘Het programma Basisregistratie Ondergrond (BRO) gaat vanaf 1 juli aan de slag met het opnemen van informatie over bodemverontreinigingen in de BRO. We werken hierbij samen met Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer (SIKB) aan een Plan van Aanpak voor dit nieuwe domein’ zegt Martin Peersmann. ‘Verder lopen we goed op schema en binnenkort kunnen ook gegevens van bodemenergiesystemen en grondwateronttrekkingen aangeleverd worden in de BRO’. > Lees meer

>Karen Vancampenhout: ‘Et tu Brute?’

28-04-2022
‘Een derde van onze bruikbare bodem is wereldwijd al verdwenen. En dat terwijl een gezonde bodem een gezonde samenleving betekent. Het Romeinse Rijk bijvoorbeeld heeft dat tot schade en schande moeten meemaken’, aldus professor Karen Vancampenhout op het Symposium Bodem Breed 21 april jongstleden.  > Lees meer

>Aanwas jonge professionals steeds belangrijker, KOBO blijft actief

29-03-2022
Kennis- en onderwijscentrum bodem en ondergrond voor het hoger onderwijs (KOBO) stimuleert de positie van bodem en ondergrond in het hoger onderwijs door het duurzaam verbinden van het hoger onderwijs met de praktijk: bedrijven, kennisinstituten en overheden. > Lees meer

>Nog lang niet klaar met de bodem

29-03-2022
Jarenlang was ze zelf bezoeker en in het kader van haar promotieonderzoek “moest” ze er naar toe. Nu is ze zelf voorzitter van de 33ste editie van het Bodem Breed Symposium. ‘Een “erebaantje” van een symposium waarin de bodem in de volle breedte aan de orde komt en dat uitgegroeid is tot hét evenement voor en door bodemprofessionals,’ vertelt Joke van Wensem. > Lees meer

>Functie volgt bodem

29-03-2022
Lisanne Broersen vat aan het eind van het gesprek haar opvatting samen: ‘functie volgt bodem’. Die opvatting brengt ze in binnen het bestuur van JongBodem, en binnen haar werk bij de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied. ‘Is de bodem geschikt voor de opgave die je op die plek wilt realiseren?’  > Lees meer

>Samenwerking, kennisuitwisseling, verbeteren en optimaliseren

16-03-2022
Na zijn studie Civiele techniek aan de TU Delft werkte hij onder meer voor Waterleiding Friesland en Brabant Water. Hij was gepassioneerd door water en grondlegger van de duurzame bedrijven van Brabant Water als Hydreco, Hydroscope en HydroBusiness. Inmiddels is Dick Westgeest bijna tien jaar voorzitter van het Gebruikersplatform Bodemenergie. ‘Ik ben ervan overtuigd dat bodemenergie de toekomst heeft’, aldus Dick Westgeest.  > Lees meer

>Watermanagement kan de klimaatadaptatie niet alleen aan

15-03-2022
‘Waarom wordt er niet méér interdisciplinair samengewerkt wanneer het gaat om de grote bijdrage die de bodem kan betekenen voor de klimaat adaptieve opgave? In mijn opleiding Watermanagement aan de Hogeschool Rotterdam, en voor de afstudeeropdracht, is mij opgevallen hoe weinig door de verschillende, voorhanden zijnde experts wordt samengewerkt’. Dat stelt Renske van Driesten vast, in een toelichting op haar scriptie ‘Bodem als spons, Klimaatadaptatie en bodemwatersysteem Enschede’.  > Lees meer

>KOBO gaf een grote prik in mijn bubbel

28-02-2022
‘Opgeleid als archeoloog merkte ik pas door KOBO hoezeer ik in een bubbel zat. Nu kijk ik veel breder naar het complexe geheel dat de bodem en ondergrond is’, merkt Femke Tomas op, die sinds een half jaar samen met Geert Roovers de projectleiding van KOBO op zich heeft genomen.  > Lees meer

>Inzicht in de drie lagen van ons brein geeft zachtheid in communicatie

15-02-2022
‘Om inzicht te krijgen in onze eigen bubbels en om kennis te krijgen van de bubbels van anderen is het essentieel te weten hoe ons brein werkt. Hoe de drie lagen, het reptielenbrein, het zoogdierenbrein en de neocortex functioneren, vooral wanneer er iets moet veranderen’. Dat vertelt neurowetenschapper Ayca Szapora kort in dit interview en uitgebreid op het SIKB Jaarcongres op 10 maart. > Lees meer

>Jonge bodemprofessionals helpen gemeente Leiden

21-12-2021
Hoe kan de bodem de leefbaarheid verhogen in het stationsgebied van Leiden? Dat was de hoofdvraag aan de jongeren die deelnamen aan het JongBodem-weekend in november.  > Lees meer

>Bodem heeft weer prioriteit, ook bij het Rijk

21-12-2021
Een nieuw bestuurlijk akkoord bodem en ondergrond in de maak tussen overheden met een looptijd van acht jaar. Bodemkwaliteiten hoogstwaarschijnlijk als nieuwe toevoeging in de Basisregistratie Ondergrond (BRO). En nog veel meer. Gilbert Boerekamp kijkt vol vertrouwen uit naar 2022.  > Lees meer

>Verticaal de grond in

06-12-2021
Kabels en leidingen die in een rek geplaatst verticaal de grond ingaan. Daarmee experimenteert de gemeente Leiden. ‘De ondergrond slibt dicht’, zegt bedenker Pieter van Leeuwen. ‘Een verticale ordening in plaats van de gebruikelijke horizontale kan meer ruimte bieden’. > Lees meer

>‘’Het belang van het Platform Toezicht Bodem”

24-11-2021
Op 16 november jl. kwam het Platform Toezicht Bodem voor de 24ste keer bijeen. Het Platform ging in 2006 van start. Een gesprek met Annelies de Graaf (SIKB) en Herman Miedema (RWS-Bodem+). Zij vormen samen met Tim Beerman (IL&T) het team, dat de bijeenkomsten van het Platform Toezicht Bodem organiseert. > Lees meer

>Complete en betrouwbare data ondergrond essentieel

22-11-2021
Voor een duurzaam gebruik en beheer van de Nederlandse ondergrond is kennis(delen) over de opbouw en de eigenschappen ervan essentieel. Daarvoor zorgt de Geologische Dienst Nederland, onderdeel van TNO. Denise Maljers is hoofd van de afdeling Geomodelling.  > Lees meer

>Voormalige stortplaatsen: Kansen voor beheer en gebruik

10-11-2021
In Nederland zijn ongeveer 4.000 voormalige stortplaatsen bekend. De oppervlakte bedraagt ongeveer 8.000 hectares. In de transitie naar de Omgevingswet krijgen gemeenten de ruimte om regels op te stellen. Ron Nap, senior adviseur bij Bodem+ en Renate van Dijk-Lubbers consultant ondergrond bij Tauw bv, lichten toe.  > Lees meer

>Certificering cruciaal binnen wet- en regelgeving

09-11-2021
'Certificering van werkprocessen kan tussen de publieke en private sector een cruciale schakel vormen in de kwaliteitsborging', stelt Martin de Bree in een deze week verschenen publicatie van SIKB en KIWA. 'Het heeft grote waarde, maar kent natuurlijk ook gevaren'.  > Lees meer

>Leermodule over essentiële rol bodem bij klimaatadaptatie

26-10-2021
‘De bodem speelt een cruciale rol bij de klimaatadaptatie. Neem bijvoorbeeld de berging van water in de bodem. De bodem biedt volop kansen om wateroverlast en droogte het hoofd te bieden.  > Lees meer

>Kenniscentrum Ontplofbare Oorlogsresten gemeenten

12-10-2021
Nog altijd moet de Explosieven Opruimingsdienst (EOD) jaarlijks veel explosieven uit de Tweede Wereldoorlog opruimen. Daarom is, ruim 75 jaar na de oorlog, een Kenniscentrum Ontplofbare Oorlogsresten (Kenniscentrum OO) nog hoogst actueel. ‘Gemeenten worstelen met vragen over hun rollen en taken tijdens het proces van opsporing en ruiming en of bijvoorbeeld überhaupt naar explosieven moet worden gezocht’, legt coördinator Remco de Boer van dit pas geopende kenniscentrum uit. > Lees meer

>Naar een EU-Bodemrichtlijn

28-09-2021
Ze hebben beiden een dijk aan ervaring op het terrein van bodem en ondergrond. De afgelopen tien jaar hebben ze zich vooral bezig gehouden met de internationale context op Europees niveau. Co Molenaar en Margot de Cleen, beiden senior adviseur bodem en water bij Rijkswaterstaat, de uitvoeringsorganisatie van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, praten met grote bevlogenheid over de ontwikkelingen in het Europese bodembeleid en de toegevoegde waarde daarvan voor Nederland: ‘Het welzijn en de welvaart van Nederland kunnen niet zonder een goed functionerend bodem- en watersysteem. Daar is een zorgvuldig en goed op elkaar afgestemd strategisch Europees en nationaal beleid voor nodig.’ > Lees meer

>Voor de branding van een gebied kunnen archeologen zorgen

14-09-2021
‘Bij de ontwikkeling van een gebied, bijvoorbeeld als nieuwe woonwijk, zoeken ontwikkelaars altijd naar een wijze van branding. Wij, archeologen, kunnen daarvoor zorgen. Dankzij onze opgravingen zorgen wij voor een verhaal’, stelt Eline Jonkergouw vast. Ze benadrukt dit in een pleidooi voor meer wederzijdse openheid en toegankelijkheid. > Lees meer

>‘...pappen en nathouden gaat niet werken...‘

01-09-2021
In januari is het Programma Versterking Bodemstelsel van start gegaan, in opdracht van de gelijknamige Taskforce. De Programmamanager Taskforce Versterking Bodemstelsel Michiel Gorsse voelt zich als een vis in het water om deze klus tot een goed einde te brengen.  > Lees meer

>Informatiepunt Leefomgeving; waar alles samen komt

31-08-2021
Een website in de geest van de Omgevingswet, dat staat coördinator Marieke Fuijkschot voor ogen. > Lees meer

>Sediment speelt essentiële rol in klimaatverandering

12-07-2021
Sediment bindt veel koolstof en speelt daarmee een heel belangrijke rol in het vasthouden van broeikasgassen en dus tegen gaan van de opwarming van onze aarde.  > Lees meer

>OndergrondLAB verwelkomt T-shaped professionals

06-07-2021
Ze noemen de studenten de aanstormende T-shaped professionals. Nanda Sweres en Martine Coevert verwelkomen bij de gemeente Rotterdam de in opleiding zijnde specialisten met brede vaardigheden en kennis. Hun OndergrondLAB heeft weer zes nieuwe kandidaten daarvoor opgeleverd. > Lees meer

>‘Kennis ontsluiten en delen is belangrijk voor SIKB‘

06-07-2021
‘Naast de belangrijke rol die SIKB vervult in het verbinden van de regelgeving met de praktijk, is het ontsluiten en delen van kennis evenzeer essentieel’. Jan Willem Strebus is onlangs toegetreden tot het bestuur van SIKB. Naast zijn dagelijkse werk als directeur van de Omgevingsdienst Twente en bestuurslid van Omgevingsdienst NL. > Lees meer

>Een gebiedsspecifieke benadering leidt tot 80 procent minder CO2 uitstoot

22-06-2021
Met een gebiedsspecifieke benadering maken zes groepjes studenten in een agrarisch gebied bij Staphorst een eerste stap om te komen tot 80 procent minder CO2 uitstoot. Nauwgezette studie van bodemkaarten leert hen dat een derde van het gebied bedekt is met een veenlaag van twee tot drie meter dik. Het winnend groepje bedenkt een nieuwe bestemming voor dit gebied en dat anders omgegaan moet worden met de overige ruimte. Een Underground Challenge van KOBO-HO en de Aeres Hogeschool in Dronten kan wonderen doen.  > Lees meer

>Emmissieloos baggeren van de Langeraarse Plassen

22-06-2021
De eerste elektrisch aangedreven cutterzuiger start een dezer dagen met baggerwerkzaamheden. Daarmee wordt voor het eerst in Nederland bagger stikstof-uitstootvrij ontgraven. Met als extra plus dat gewerkt wordt met 100 procent groene stroom. De primeur is voor de Langeraarse Plassen in de gemeente Nieuwkoop. > Lees meer

>Ondergrond InZicht: de benedenwereld verbeelden

08-06-2021
Op welke wijze kunnen driedimensionale beelden van de bodem en ondergrond leiden tot een beter inzicht, meer draagvlak en weloverwogen besluitvorming door decentrale overheden? Het project Ondergrond InZicht verzamelt ervaringen én vragen, vertelt projectleider Otto Levelt. > Lees meer

>Onderzoek naar publiek-private kennisstructuur voor bodemenergie

26-05-2021
Hoe krijgen we voor bodemenergie een kennisinfrastructuur waarin de kennisontwikkeling zowel de vragen vanuit de overheden als vanuit de markt bedient? Mogelijk in een samenwerking waarin bestaande platforms als het Kennisplatform Bodemenergie en het Intermediair Kennisnetwerk Bodemenergie op elkaar aansluiten? Daarmee kan een gezamenlijke kennisagenda van overheid en bedrijfsleven mogelijk worden. Ron Nap van het IKBE en Frank Agterberg van het Kennisplatform Bodemenergie hebben voor dit onderzoek de handen ineen geslagen.  > Lees meer

>‘Regionale Schakelpunten: kennisinfrastructuur voor decentrale overheden’

25-05-2021
Petra Mesken is Beleidsadviseur bodem en ondergrond, opkomende stoffen en openbare ruimte bij de VNG. Ooit wilde ze piloot worden, maar in plaats van de lucht is ze de bodem in gegaan. Haar achtergrond is breed en tijdens haar studie milieukunde kwamen de bodem en ondergrond in beeld ‘als de plek waar alles samenkomt.’ Momenteel is ze nauw betrokken bij de inrichting van regionale Schakelpunten bodem en ondergrond. ‘Voor of na de zomer, de Regionale Schakelpunten gaan sowieso van start.’  > Lees meer

>Impulsregeling Klimaatadaptatie ‘Kansen voor de bodemprofessional’

11-05-2021
Vanaf 1 januari 2021 kunnen gemeenten, provincies en waterschappen gebruikmaken van de Impulsregeling klimaatadaptatie. Via die regeling komen ze in aanmerking voor een bijdrage van het Rijk voor klimaatadaptatiemaatregelen. ‘Die regeling biedt ook alle kansen en mogelijkheden voor de bodemprofessional om bodemkennis over de bodem en ondergrond in te zetten in klimaat-adaptieve maatregelen,’ vertellen Tommy Bolleboom en zijn collega Paul Arentshorst, beiden Adviseur bodem en klimaatadaptatie bij Bodem+.  > Lees meer

>Nieuw kenniscentrum bodem voor HBO-onderwijs

28-04-2021
In september gaat in ‘s Hertogenbosch het KennisCentrum Bodem van start. Daaraan werkt HAS Hogeschool. ‘We brengen de vier “o’s” in een nieuw consortium samen’, vertelt lector Judith van de Mortel. ‘Onderzoek, onderwijs, overheden en ondernemers. Om zo gezamenlijk de kennis voor duurzaam bodembeheer niet in lades te laten verdwijnen, maar terug te brengen in de praktijk en binnen het onderwijs’. > Lees meer

>Informatiepunt Leefomgeving staat overheden met raad en daad bij

14-04-2021
Waar bodemprofessionals nu terecht kunnen bij de helpdesk van Bodem+, kunnen zij straks hun vragen stellen aan het Informatiepunt Leefomgeving. Informatie over de Omgevingswet en daarmee samenhangende regelgeving is te vinden op de nieuwe website www.iplo.nl. Ook alle informatie over bodem, nu te vinden op www.bodemplus.nl komt op deze website, vertelt Marcel Cassee.  > Lees meer

>Nederland Droogteland: van afwateren naar water beheren

31-03-2021
Niet langer is het aan de gebruiker te beslissen hoe hoog het waterpeil moet zijn, maar zal het waterpeil in een gebied bepalen welk gebruik mogelijk is, stelt wetenschapsjournalist René Didde in zijn zeer informatieve en inspirerende boek Nederland Droogteland. ‘Dat lukt niet alleen met technische maatregelen. Er is ook meer structurele ruimtelijke ordening nodig. Alleen dan zal blijken dat ons land kan omgaan met droogte, en dat ook de natuur, de landbouw, de waterwinning en de stedenbouw daarvan profiteren’. > Lees meer

>Ondergronds puzzelen waar nog geboord kan worden

29-03-2021
‘Iedere opgave om een nieuwe leiding te boren is een boeiende puzzel, want het wordt steeds drukker in de bodem. We voeren horizontaal gestuurde boringen uit, om de omgeving zo min mogelijk overlast te bezorgen’. Arno de Wit is projectcoördinator bij Van Vulpen en boort tijdens het gesprek een waterleiding over 450 meter, onder de A27 door.  > Lees meer

>Structurele inbedding voor KOBO gewenst

16-03-2021
Met regionale ambassadeurs die onderwijsinstellingen aan bedrijven koppelen om studenten praktijkopdrachten en stages aan te kunnen bieden, met Underground Challenges, met OndergrondLAB’s en met de participatie in een nieuw on-line leerplatform heeft het Kennis- en Onderwijscentrum Bodem en Ondergrond zich neergezet als dé partij voor de verbinding tussen onderwijs en werkveld. Nu nog een structurele, meerjarige financiering.  > Lees meer

>‘Bodemopgaven worden nog te weinig integraal benaderd’

16-03-2021
‘Er is veel meer interactie nodig tussen de verschillende raakvlakken waar de bodem en ondergrond mee te maken hebben; denk aan fysica, ecologie en hydrologie. In een tal van opgaven wordt de problematiek enkel vanuit het eigen werkveld aangevlogen, zonder dat de onderlinge samenhang wordt opgezocht. Dat moet worden doorbroken’, aldus Lotte Mathu, sinds kort bodemadviseur bij Witteveen+Bos.  > Lees meer

>‘Zoek elkaar op en leg contacten!’

03-03-2021
Hij heeft een dijk van ervaring in de wereld van bodem en ondergrond en is inmiddels 28 jaar werkzaam bij het RIVM. De wereld van onderzoek, beleid én uitvoering kent hij als geen ander. Voor Piet Otte, coördinator Programma Bodemkwaliteit RIVM, is het erg belangrijk om het hele speelveld te overzien, de mensen te kennen en je netwerk op orde te hebben. ‘Anno 2020 redden we het niet meer met alleen de technisch biologische kennis van de bodem; we hebben elkaar, burgers, beleidsmakers, onderzoekers en uitvoerders hard nodig om tot integrale en duurzame oplossingen te komen,’ aldus Piet Otte.  > Lees meer

>‘Kennisuitwisseling blijf speerpunt nummer 1‘

16-02-2021
‘Ons doel, om van de eindgebruiker een kundige en mondige gesprekspartner te maken, is nog lang niet bereikt’, zegt Dick Westgeest, voorzitter van het Gebruikersplatform Bodemenergie. Het afgelopen jaar bereikte hij met het platform via webinars ruim 1.100 mensen. Maar nu steeds meer eindgebruikers met bodemenergie te maken krijgen, is én blijft kennisuitwisseling het belangrijkste onderwerp op de agenda. > Lees meer

>Modellen die bijdragen aan een betere balans tussen natuurbeheer en landbouw

16-02-2021
‘Met een open bodemindex ontstaat er een beter beeld van de ontwikkeling van de bodem en de bodemkwaliteit in Nederland. Uiteindelijk is verduurzaming van de bodem het doel, met als resultaat dat agrarische ondernemers en de drinkwatervoorziening daarvan profiteren’, vertelt Sven Verweij. > Lees meer

>‘De infrastructuur voor het onderwijs moet opnieuw worden vormgegeven’

01-02-2021
‘De infrastructuur voor het onderwijs in bodem en ondergrond moet opnieuw worden vormgegeven. Met aandacht voor een betere aansluiting op de werkvelden. Met meer gebruik van bestaande netwerken. Met oog voor het behoud van de know-how, want deze verdwijnt door de vergrijzing’, stelt Marien de Bakker, verbonden aan onder andere KOBO. > Lees meer

>‘Jonge mensen zijn essentieel voor integrale bodemaanpak’

01-02-2021
‘Het is de paradox van de bodemonderzoeker; enerzijds de bodem schoon te willen maken, anderzijds enthousiast worden wanneer de verontreiniging groot en complex blijkt te zijn’. Zegt Luytzen Woudstra, Environmental Consultant bij het internationaal opererende bedrijf ERM. > Lees meer

>Die onzichtbare, o zo belangrijke diepe ondergrond

18-01-2021
Met het concept ‘De Slimme Bouwkuip’ wonnen Tessa Bosch en haar teamleden binnen Witteveen+Bos eind november de eerste prijs in de wedstrijd Doe & Durf van JongNLIngenieurs. Een leuk zijstapje voor deze adviseur geo-energie en ondergrond. > Lees meer

>‘Omgevingsdienst kan meer zijn dan alleen uitvoerend orgaan’

18-01-2021
‘Het integraal werken, zoals bijvoorbeeld door de Omgevingswet wordt voorgeschreven, uit zich nu met name in pilots. Vanuit onze expertise bij de Omgevingsdienst kunnen we veel betekenen, maar worden nog wel eens gezien als uitvoerend orgaan. Hopelijk gaat dat dit jaar veranderen, want er liggen zo veel interessante en complexe uitdagingen’, zegt Arjen Bosma, werkzaam bij de Omgevingsdienst Noord Holland Noord.  > Lees meer

>Het gaat snel knellen in de ondergrond

08-12-2020
Als een driehoek, schetst Gijsbert Schuur de samenwerking tussen KOBO, COB en Antea Group in het project ‘Common Ground voor ondergrondse infra’. Hierin wordt hard gewerkt aan de oprichting van een OndergrondLAB voor onderzoek door studenten. Dit OndergrondLAB wordt onderdeel van de Kennisarena waarbinnen alle partijen uit het werkveld kennis ontwikkelen en delen voor toekomstbestendige nutsvoorzieningen en een beheersbare ondergrond.  > Lees meer

>‘Mensen die van hun vak houden’

08-12-2020
Hij is van origine geohydroloog en werkte zowel voor particuliere adviesbureaus als voor de overheid. Zijn grootste uitdaging is om een brug te slaan tussen overheid en marktpartijen: ‘Als je van je vak houdt, maakt het niet uit voor wie je werkt,’ aldus Henri Schouten, voorzitter van BodemBreed Forum.  > Lees meer

>Programma Ondergrond InZicht gestart, doet u mee?

26-11-2020
In oktober 2020 zijn Deltares en de initiatiefnemers van "Samen de diepte in": TAUW, RoyalHaskoningDHV, Witteveen + Bos, begonnen met het programma “Ondergrond InZicht”. > Lees meer

>Nieuwe methodiek brengt het potentieel voor ondergrondse zoetwaterberging in kaart

26-11-2020
Hoe landschappelijke kenmerken een relatie hebben met hydrologische processen en het zoutgehalte van het grondwater, is recent aangetoond in een promotieonderzoek van Floris Naus.  > Lees meer

>Scheidend voorzitter Programmaraad: ‘Zorg voor verbinding’

26-11-2020
‘Verbreden, verdiepen en vooral veel meer de verschillende bodemvisies bijeen brengen’, dat is de boodschap die scheidend voorzitter Jos Theeuwen de Programmaraad Bodembeheer van SIKB meegeeft. ‘De visie van I&W op bodem is een geheel andere dan die van LNV. SIKB kan vanuit haar doelstellingen bijdragen aan integratie’.  > Lees meer

>Corné Nijburg: ‘Nieuw akkoord Bodem en Grondwater verwacht’

10-11-2020
‘In de eerste helft van 2021 verwacht ik een bestuurlijk akkoord Bodem en Grondwater. Dit zal vanaf 2022 op een nieuwe wijze opvolging geven aan het huidige Uitvoeringsprogramma Bodem en Ondergrond. Sterk gericht op lagere overheden om die te faciliteren in het vormen van kennisnetwerken’. > Lees meer

>De Nederlandse bodem ligt nog vol bommen

10-11-2020
Explosieven uit de Tweede Wereldoorlog, zoals niet ontplofte vliegtuigbommen, granaten, mijnen en munitie, bevinden zich nog overal in de bodem. Zij vormen een groot risico bij werkzaamheden. Thijs de Gooijer voert explosievenonderzoek uit. > Lees meer

>Van Leeuwen – C-Ventus winnaars NSTT No-Dig Award 2020

28-10-2020
De NSTT No-Dig Award 2020 is toegekend aan het project ‘Aanlanding van twee hoogspanningskabels voor TenneT in Borssele' van VLCW (combinatie van Van Leeuwen Sleufloze Technieken en C-Ventus). Zij werden ook tot winnaar van de NSTT Publieksprijs uitgeroepen. Tijdens een geheel digitale studiemiddag van de vakvereniging NSTT konden meer dan 100 deelnemers stemmen op het meest aansprekende project.  > Lees meer

>Het vergroten van de strategische wendbaarheid

27-10-2020
Het formuleren van ‘een gedurfd lange termijndoel’ en het aanstellen van ‘organisatiescouts’ die nieuwe ontwikkelingen en innovaties signaleren. Twee van de aanbevelingen die volgen op het promotieonderzoek van Wieke Pot. Zij onderzocht en verklaard in hoeverre Nederlandse overheden met hun investeringen in waterinfrastructuur rekening houden met de toekomst. > Lees meer

>Barbara Baarsma: ‘Ik wil me inzetten om bij een breed publiek beter bodembeleid te voeren’

27-10-2020
‘Ik hoop als Bodemgezant het belang van een vitale bodem onder de aandacht van een breed publiek te brengen, van boeren tot burgers en van bestuurders tot bankiers. Een rijk bodemleven is namelijk essentieel voor het vasthouden en zuiveren van water, het opslaan van koolstof, natuurlijke plaagbestrijding en het recyclen van voedingsstoffen’, aldus Barbara Baarsma, bodemgezant voor het programma Onder het Maaiveld. > Lees meer

>De aantrekkingskracht van bodem vergroten

13-10-2020
‘Het Kennis- en onderwijscentrum bodem en ondergrond voor het hoger onderwijs begint steeds meer een breed, en goed functionerend netwerk te worden. Dat merk ik onder andere wanneer ik er de steun kan vinden voor het ontwikkelen van nieuwe onderwijsmodules’, vertelt Marjon Verhoeven, docent Milieukunde bij Avans Hogeschool. > Lees meer

>Bart-Jan van Unen: ‘Vooraf goed overleg is essentieel, ook voor het boren van een brandput’

13-10-2020
De vanzelfsprekendheid om uit drinkwaternetten bluswater te halen, wordt steeds minder. Meer en meer moeten alternatieven worden gezocht. Zoals geboorde brandputten. Voor het opstellen van de eisen om deze te ontwerpen, aan te leggen en te onderhouden wordt gewerkt aan een nieuwe richtlijn. Bart-Jan van Unen, senior-medewerker Operationele Informatie Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond, participeert in de begeleidingscommissie. > Lees meer

>Sediment in stroomgebiedbeheerplannen: 20 jaar SedNet inspanning

28-09-2020
Op 17 september 2020 is een wetenschappelijke publicatie over 20 jaar SedNet verschenen.  > Lees meer

>Hoe het belang van bodem borgen in de klimaatadaptatie?

28-09-2020
Wat zijn de kwetsbaarheden en kansen van de bodem en ondergrond? En hoe houd je daar rekening mee in de opgave van de klimaatadaptatie? Daarvoor is kennis nodig vanaf het allereerste beleidsdenken tot het allerlaatste punt in de realisatie. En daartoe zijn netwerken onontbeerlijk. > Lees meer

>De sprong naar integraal werken

28-09-2020
Wat zijn jouw persoonlijke drijfveren in jouw werk? Waar krijg jij energie van? En hoe kan jij die passie inzetten in de samenwerking met anderen – en dan niet alleen je eigen directe gespecialiseerde collega’s, maar ook die deskundigen waarmee je steeds meer te maken krijgt, nu de Omgevingswet nadert? SPRONG zoekt naar goede voorbeelden. > Lees meer

>Online leerplatform voor bodemkennis

28-09-2020
De Stichting Bodembeheer Nederland, de Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer en het Kennis- en Onderwijscentrum Bodem en Ondergrond voor het hoger onderwijs richten een online leerplatform op voor kennis en kunde over bodem en ondergrond. Het platform is bedoeld voor digitale scholing, al dan niet in combinatie met fysiek onderwijs, zogenoemd blended learning. Het platform richt zich zowel op het werkveld als op het hoger onderwijs. > Lees meer

>Een duurzaamheidslabel voor baggerprojecten?

16-09-2020
‘Baggerspecie verwerkt tot een bouwproduct zou bijvoorbeeld duurzaamheidslabel B kunnen krijgen, verspreidt op het aangrenzende perceel bijvoorbeeld label D. Zo kan op projectniveau de juiste keuze worden gemaakt in het circulair verwerken van baggerspecie’.  > Lees meer

>Cesco Paré: ‘Archeologie brengt heel veel kennisvelden samen’

01-09-2020
‘Archeologie is een fantastisch breed vakgebied, waarin historie, wetenschap, praktische onderzoeken en tal van sociaal-culturele aspecten samenkomen. Het is een kennisveld waarin ik heel veel van mijn zo uiteenlopende belangstelling kwijt kan’, vertelt Cesco Paré, archeoloog bij Sweco. > Lees meer

>Interactieve infographic beantwoordt vragen over bodemdaling

14-07-2020
Een snel overzicht van de kennis over bodemdaling, met toegankelijke voorbeelden en de weg duidend wie waar te vinden is, daaraan blijken gemeenten behoefte te hebben. En ook hogescholen zoeken een gids voor die informatie, blijkt uit een onderzoek op initiatief van het KOBO-HO en het Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling, samen met de provincie Zuid-Holland en het Platform Slappe Bodem. > Lees meer

>Michiel Gadella: ‘Meer verantwoorde ruimte voor grondverzet’

14-07-2020
Er komt op basis van nieuw onderzoek meer ruimte om PFAS-houdende grond en bagger te verzetten. Daar heeft Rijkswaterstaat in veel verschillende rollen mee te maken. ‘We geven beleidsadviezen aan het ministerie, we werken mee aan de totstandkoming van regelgeving, we geven voorlichting aan uitvoerende overheden en bedrijfsleven, we zijn opdrachtgever voor grond en baggerverzet en we zijn verantwoordelijk voor de waterkwaliteit’, licht Michiel Gadella toe. > Lees meer

>Europa ontwikkelt handvatten voor sedimentbeheer in context Kaderrichtlijn Water

13-07-2020
Meer dan 60 experts uit diverse Europese lidstaten en van uiteenlopende belangengroepen zijn op 28 mei j.l. online gestart met het ontwikkelen van een technisch document voor sedimentbeheer in de context van de Kaderrichtlijn Water. Het doel van het document is om tot een gedeeld begrip te komen over wat de rol is van sediment in het halen van de doelen van de Kaderrichtlijn Water.  > Lees meer

>Klei verrijkt schrale landbouwgrond

30-06-2020
Het is eigenlijk een oud principe, dat in de vergetelheid is geraakt. Schrale landbouwgrond verrijken met een dun laagje klei of bagger. Dat houdt organische stof vast, zorgt voor een betere vochthuishouding en leidt ertoe dat een regenbui meer de bodem infiltreert. In Gelderland loopt een experiment. > Lees meer

>‘Jonge vakmensen betrekken bij de ontwikkeling en implementatie van de Omgevingswet’

30-06-2020
‘Het was in mijn studietijd al een veel gehoorde discussie, die (helaas) nog weinig aan actualiteit heeft ingeboet: de verbinding tussen de boven- en ondergrond. Waarbij ik de bovengrond dan als de wereld boven maaiveld beschouw. In mijn werk als planoloog en als voorzitter van het Netwerk Jong Leefomgeving probeer ik die verschillende werelden bijeen te brengen’, vertelt Juul Osinga. > Lees meer

>‘Spin in het web tussen kennis en het netwerk’

15-06-2020
Vanaf het allereerste begin is hij werkzaam bij Bodem+ en behoort zo tot de ‘oude’ garde die gepokt en gemazeld is op het veelzijdige beleidsterrein van de bodem. ‘De bodem is en blijft de grond onder ons bestaan,’ aldus Paul de Wilde. ‘Onze rol als expertisecentrum en helpdesk voor provincies, waterschappen en gemeenten zal ook in de toekomst belangrijk blijven. Zeker met de komst van de nieuwe Omgevingswet.’ > Lees meer

>Gilbert Boerekamp: ‘Bodemkennis hard nodig voor realiseren van maatschappelijke opgaven’

25-03-2020
Een ‘kanteljaar’ noemt Gilbert Boerekamp 2020. ‘We staan voor de afronding van een aantal grote projecten, zoals de ombouw van de huidige bodemwet- en regelgeving in de Omgevingswet en de afronding van het Uitvoeringsprogramma Convenant Bodem en Ondergrond. Tegelijk leggen we nieuwe vormen van verbinding tussen professionals in netwerken en maatschappelijke programma’s, moet er bodembeleid komen voor nieuwe opkomende stoffen en vraagt het huidige stelsel van kwaliteitsborging verbetering. En dat zijn dan nog maar een paar van onze aandachtsvelden’. > Lees meer

>Nieuwe ambassadeurs voor KOBO-HO regio Oost

25-03-2020
Het KOBO-HO is het Kennis- en Onderwijscentrum Bodem en Ondergrond voor het Hoger Onderwijs. Hierin willen wij binnen hogescholen en universiteiten de aandacht voor onderwijs en vakmanschap op het gebied van bodem en ondergrond versterken. Dit doen we vooral door de koppeling te zoeken tussen onderwijs en werkveld. De inzet van ambassadeurs blijkt daarbij onontbeerlijk.  > Lees meer

>Een energievoorziening die tegelijk kan saneren

10-03-2020
Een energievoorziening én tegelijk een sanering, daarmee wordt in Woerden geëxperimenteerd. > Lees meer

>Gemeente Rotterdam en KOBO geven studenten nieuwe impuls

10-03-2020
De gemeente Rotterdam en het Kennis- en onderwijscentrum bodem en ondergrond voor het hoger onderwijs (KOBO) gaan samenwerken. > Lees meer

>Hilde Passier, Deltares: ‘Het grondwater vergrijst‘

10-03-2020
'Het grondwater vergrijst. Antropogene stoffen stapelen zich op. Denk aan medicijnresten, hormonen, microplastics en anti-aanbakmiddelen, die we onder andere door het toilet en de gootsteen spoelen'. Programmamanager Environmental Quality bij Deltares en lid van het ENBO-Regieteam Hilde Passier over de highlights voor 2020. > Lees meer

>Bewustwording en samenwerking!

29-01-2020
Het optreden van ongewenste gebeurtenissen (risico’s) tijdens het uitvoeren van grondverzet vormt vaak een probleem bij de uitvoering van GWW-projecten.  > Lees meer

>Paul Oude Boerrigter: ‘Jonge mensen interesseren voor ons vakgebied’

28-01-2020
Het is van groot belang het vakgebied interessant te maken voor jonge mensen. Zij zijn de bodem en ondergrondexperts van de toekomst, zonder hen verdwijnt de aandacht, en de kennis die nodig is voor de realisatie van veel maatschappelijke opgaven’. Paul Oude Boerrigter, in het dagelijks leven werkzaam bij Sweco, is via NLingenieurs nauw betrokken bij het Kennis- en onderwijscentrum bodem en ondergrond voor het hoger onderwijs (KOBO). > Lees meer

>Klimaatadaptatie meets bodem

17-12-2019
Er wordt onvoldoende kennis en ervaringen uitgewisseld tussen bodemdenkers en -doeners. > Lees meer

>Is het werkveld Bodem en Ondergrond wel Omgevingswet-proof?

04-12-2019
'Er ligt nog een grote opgave om de bodem en ondergrond de goede plek in de Omgevingswet te geven'. > Lees meer

>‘Het grenzeloze en vitale bodemsysteem blijft fascineren‘

04-12-2019
Het Symposium Bodem Breed is sinds jaar en dag hét evenement voor de bodemprofessional. > Lees meer

>Landschapsvormen, hydrologische processen en zoutgehalte

19-11-2019
Onlangs is in het tijdschrift Journal of Hydrology, een artikel gepubliceerd over een methode hoe de aanwezigheid van zoet versus zout grondwater in te schatten in ZW-Bangladesh als functie van eigenschappen van het landschap. > Lees meer

>De basis is gelegd voor een dynamisch informatiebeheer en –overdracht

19-11-2019
Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet zal veel informatie die nu bij provincies aanwezig is, overgeheveld moeten worden naar gemeenten en waterschappen. > Lees meer

>Riemer Knoop: ‘Zorgen over de verantwoordelijkheden bij archeologisch werk‘

19-11-2019
'De evaluatie van het kwaliteitssysteem archeologie is halverwege en dus nog te vroeg om conclusies te trekken'. > Lees meer

>Nanda Sweres brengt de boven- en benedenwereld bijeen

05-11-2019
Nanda Sweres werkt sinds begin 2017 bij het Ingenieursbureau van de gemeente Rotterdam, op de afdeling Bodem, Ondergrond en GIS-datamanagement, die zich voornamelijk bezighoudt met bodem en leefomgeving.  > Lees meer

>Oproep voor bijdrage Symposium Bodem Breed 2019

28-10-2019
We dagen je uit om te komen met een voorstel voor een presentatie of sessie. > Lees meer

>Nieuwe verantwoordelijkheden in de Omgevingswet, bijvoorbeeld met diffuus lood

22-10-2019
Zorgen dat het gesprek tussen provincies en gemeenten gevoerd gaat worden, dat beide partijen proactief in gesprek gaan over de nieuwe opgaven die de Omgevingswet aan gemeenten stelt. > Lees meer

>Professionele empathie voor andere expertises

22-10-2019
Hoofd Bureau Bodem en Grondwater DCMR, voorzitter VNG Werkgroep Bodem, voorzitter Programmaraad Bodembescherming SIKB, initiator van het project Bodembeheer van de Toekomst, en dan is nog veel niet genoemd.  > Lees meer

>Op zoek naar een toekomstbestendige kennisstructuur

24-09-2019
‘Een wethouder met op zijn bureau een dossier over ondergrondse opslag vraagt: “Waar haal ik onafhankelijke kennis vandaan om over het verlenen van een vergunning te kunnen besluiten?” Daarvoor is een kennis- en informatiestructuur nodig. Hoe die het beste kan worden gevormd, is nu onderwerp van onderzoek’. Projectleider Douwe Jonkers van het Ministerie van IenW licht toe.  > Lees meer

>ILT zet in op meer inspecteurs en meer slagkracht bij grootste risico’s

24-09-2019
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) krijgt met 150 extra inspecteurs meer mogelijkheden om de komende jaren steviger op te treden.  > Lees meer

>Eelko Postma: ‘Geoweek maakt enthousiast’

24-09-2019
Elk jaar staan zo’n 5.000 leerlingen met hun laarzen in de aarde, de klei, het veen, met hun neus bij een opgraving, met in hun handen een meetinstrument, met een grondboor of met een geo-app op hun telefoon. En raken enthousiast over alles wat met de bodem en ondergrond te maken heeft.  > Lees meer

>Samenwerken aan een sleufloze Energietransitie

18-09-2019
De druk op de ondergrond speelt zowel in stedelijk als landelijk gebieden.  > Lees meer

>Wat gebeurt er met de ontwikkelde kennis?

10-09-2019
‘Het probleem van kennisdoorwerking zit deels ingebakken in het begrip kennisdoorwerking’, zegt Roel Valkman van Twynstra Gudde. ‘Het suggereert dat er een plek is waar kennis ontwikkeld wordt en een andere plek waar kennis gebruik wordt. En dat je kennisproducenten hebt, die de ontwikkelde kennis aanbieden aan consumenten. Maar zo werkt het meestal niet’.  > Lees meer

>Afbouw nazorg IBC-locaties: 4 oktober nieuwe bijeenkomst

15-07-2019
De nazorg van verontreinigde IBC-locaties (Isoleren, Beheersen en Controleren) is een grote, jaarlijkse kostenpost. Het Uitvoeringsprogramma Bodem en Ondergrond stimuleert gemeenten tot afbouw van deze zorg, op een verantwoorde milieu hygiënische wijze. Daartoe zal een Community of Practice worden ingericht en geactiveerd. Na de kick-off op 12 april in Dordrecht volgt op 4 oktober a.s. een follow-up. > Lees meer

>‘De bodemdaling heeft een enorme impact’

15-07-2019
‘Een handelingsperspectief. Dat was de vraag die vanuit heel verschillende hoeken werden gesteld, enkele jaren geleden. Hoe kunnen we op een structurele manier de kennis ontwikkelen, versterken en delen die nodig is om een antwoord te vinden op de enorme impact van de bodemdaling?’ Robert van Cleef van het Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling licht de stand van zaken toe.  > Lees meer

>Het is vol onder het maaiveld

02-07-2019
Vooral binnen de bebouwde omgeving zit de bodem vol. Met kabels, met leidingen, met boomwortels, met rioleringsbuizen, met afvalcontainers. Tjokvol. En er komt steeds meer bij. Zoals WKO-installaties en te verzwaren elektriciteitsnetten. De stedelijke ondergrond dreigt uit zijn jasje te knappen. Op initiatief van de gemeente Amsterdam, samen met de Bouwcampus en het COB (Centrum voor Ondergronds Bouwen) mede financieel gesteund door de werkgroep Kennis van het Uitvoeringsprogramma Bodem en Ondergrond, start het project ‘Vol onder maaiveld’. > Lees meer

>‘De bottom-up aanpak draagt bij aan het succes’

02-07-2019
'Wat ik voor mij zie is een open netwerk van bodemprofessionals die, los van hun eigen werkvloer, elkaar inspireren, informeren en stimuleren. Een kennisnetwerk waarbinnen de schuttingen zijn geslecht, die nu nog vaak het delen van professionele kennis hinderen’. Ron Nap is de netwerkcoördinator van het Gelders Ondergrond Overleg (GOO), dat net het programma 2019 – 2022 heeft vastgesteld. De ‘bodemhub’ heeft daarin een belangrijke plek.  > Lees meer

>Quirine Diesbergen, programmamanager Bodem ILT: ‘Bodemvervuiling moet een zichtbaar delict worden’

18-06-2019
‘Bodem en afval op respectievelijk de tweede en eerste plaats, en legionella op de achtste plaats behoren tot de tien belangrijkste maatschappelijke risicogebieden die de Inspectie Leefomgeving en Transport in beeld heeft gebracht. Zo zijn de kosten door onzorgvuldige of onjuiste werkzaamheden in de sector bodem en afval jaarlijks 4,2 miljard euro tezamen, en veroorzaakt legionella, naast veel persoonlijk leed, jaarlijks 78 miljoen euro schade’. Programmamanager Quirine Diesbergen licht de belangrijkste thema’s toe waar de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) zich op richt. > Lees meer

>Zuid-Hollands netwerk verbindt onder- aan bovengrond

18-06-2019
We hebben generaties lang Nederland vol gepland en gebouwd zonder na te denken wat dit betekent voor de bodem en ondergrond. We dachten de omgeving naar onze hand te kunnen zetten met het idee “de ondergrond pikt dat wel”. Mensen met kennis van de bodem zaten bij de inrichting van ons land nooit aan tafel. Dat moet veranderen. En daarmee zijn wij begonnen’. In het Heerenhuys in Katwijk vertellen Jeroen Brouwer en Kor van Hateren over hun regionale netwerk. > Lees meer

>JongSTRONG geeft jonge professionals stem in bodemwereld

04-06-2019
JongSTRONG timmert weer flink aan de weg. De vereniging (officieel een vereniging sinds 2017) van jonge professionals werkt hard aan haar zichtbaarheid, structuur en professionaliteit. ‘We willen nog meer een serieuze gesprekspartner worden voor bijvoorbeeld Rijkswaterstaat, SIKB en ENBO’, lichten bestuursleden Arvid de Rijck en Joris Rooiman toe. > Lees meer

>Aandacht BodemBreed Symposium 2019 voor duurzame ontwikkelingsdoelen

22-05-2019
Slechts weinig deelnemers aan het BodemBreed Symposium 2019 waren bekend met het ‘Internationale decennium van de bodem 2015-2024’. Dat bleek toen Saskia Keesstra, onderzoeker bij Wageningen Environmental Research, bodemexpert en key-note-spreker, het aantal opgestoken handen telden van hen die hiervan wel op de hoogte waren. De International Union of Soil Sciences (IUSS) heeft in december 2015 als afsluiting van het Internationaal Jaar van de Bodem, in de Weense Bodemverklaring dit ‘decennium’ uitgeroepen. Daarmee sloot de IUSS aan bij de in datzelfde jaar door de Verenigde Naties aangenomen Sustainable Development Goals (SDG’s). Tot 2024 moeten zeventien duurzame doelen worden gerealiseerd. En waarin de bodem een cruciale rol speelt.  > Lees meer

>Kennisproject Up Bodem en Ondergrond

22-05-2019
Aan de slag met opkomende stoffenHet ontbreekt aan een curatief handelingskader voor nieuwe en opkomende stoffen in ons bodem- en (grond)watersysteem. Pyrazool in het oppervlaktewater en PFAS in de bodem zijn bijvoorbeeld in ons milieu aanwezig, maar worden nog niet standaard gemeten of worden nog niet als zorgwekkend beschouwd. UP Kennis heeft een verkenning opgezet naar mogelijke handelingsperspectieven voor deze bedreigingen. Projectleider Martijn van Houten en Manja Holst-Touber, lid van de Begeleidingscommissie, lichten de stand van zaken toe.  > Lees meer

>‘Duurzaamheidsdoelen worden gekoppeld aan individuele bedrijfsbelangen’

09-04-2019
‘Gelukkig begint het besef te komen dat minder intensieve landbouw hoogst noodzakelijk is voor een vitale bodem'. > Lees meer

>‘De Waterschapsverkiezingen hebben de kiezer tot winnaar gemaakt’

08-04-2019
‘De acht procent hogere opkomst voor de Waterschapsverkiezingen betekent voor de waterschappen een volgende stap op weg naar volwassenheid. De kiezer blijkt ons werk serieus te nemen, zoals wij de kiezer serieus nemen’. Aldus Jeroen Haan, bestuurder van het Hoogheemraadschap Rijnland.  > Lees meer

>Hogere dichtheid van bodemenergie-systemen voor meer CO2 besparing

26-03-2019
‘Hoe kan een balans worden gevonden tussen het individuele belang van een bodemenergiesysteem, namelijk de hoogste opbrengst voor dat systeem, en het maatschappelijk belang, namelijk de hoogste gezamenlijke opbrengst voor alle zowel bestaande als nog aan te leggen systemen, met dan mogelijk een iets lagere individuele opbrengst?’ > Lees meer

>‘Maatschappelijke vraagstukken vormen de basis voor onze onderzoeken’

26-03-2019
‘Deltares is weer in de gelegenheid gesteld om met onze kennis de beantwoording van de maatschappelijke uitdagingen op de langere termijn te ondersteunen. > Lees meer

>De herbestemmingskansen voor Brownfields

13-03-2019
‘Hoe kan de bodemsector bijdragen aan het stimuleren van het gebruik van Brownfields? Hoe kunnen deze verontreinigde gebieden toch een nieuwe bestemming krijgen?’ Dat licht Willem Hendriks van Witteveen+Bos toe, projectleider in het consortium met Antea Group en Tauw dat een antwoord zocht op deze vragen.  > Lees meer

>Onderzoeksuitvraag: No-Dig en Energietransitie

06-03-2019
Iedereen die iets met de ondergrond te maken heeft, krijgt ermee te maken: de Energietransitie. > Lees meer

>Voorkom een nieuwe actie tankslag

26-02-2019
‘Inmiddels zijn negentien van de voorgenomen 20 niet-gecoate stalen ondergrondse opslagtanks met biobrandstof onderzocht en de resultaten wijzen nog steeds op versnelde corrosie en daardoor dreigende lekkage’, aldus Henk Koster, directeur SIKB. Samen met Syntec, Hamer Installatietechniek, Bioclear en Van der Heide Inspectie onderzoekt SIKB de gevolgen van het toevoegen van bio-componenten aan de diesel. Toevoegingen die mogelijk leiden tot versnelde corrosie van ongecoate ondergrondse opslagtanks. Het onderzoek is één van de acht gegunde projecten in de eerste uitvraag (2016) van het Kennis- en Innovatieprogramma van het Uitvoeringsprogramma Bodem en Ondergrond.  > Lees meer

>‘Grijp de nieuwe kansen en uitdagingen’

26-02-2019
Bodem+, zoals het kortweg in de volksmond van de collega’s uit de vakwereld heet, werkt aan een duurzaam gebruik van het (water)bodem- en grondwatersysteem. Daarbij is Bodem+ een belangrijke schakel tussen beleidsvorming door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) en de uitvoeringspraktijk van provincies, gemeenten, waterschappen en omgevingsdiensten. Onder het motto “Op naar de Omgevingswet en integraler werken” is onlangs weer het Jaarwerkplan Rijkswaterstaat Bodem+ verschenen in de vorm van een online magazine. Afdelingshoofd Gilbert Boerkamp gaat in op de speerpunten van 2019.  > Lees meer

>Actief grondwaterpeilbeheer voorkomt veel schade

11-02-2019
Grootschalig actief grondwaterpeilbeheer kan veel schade, en daarmee hoge kosten voorkomen. De schade door droogte in stedelijk gebied loopt tot 2050 al in de tientallen miljarden euro’s en is groter dan schade door wateroverlast. Klimaatverandering versnelt en vergroot dit alles nog eens. Het onderzoeksproject ‘Grootschalig actief grondwaterpeilbeheer’ brengt een concrete maatregel in beeld om te komen tot een robuuster watersysteem.  > Lees meer

>‘Never a dull moment’

11-02-2019
Als hoogleraar Waterkwaliteitsbeheer is hij parttime verbonden aan het Copernicus Instituut van de Universiteit Utrecht. De rest van zijn tijd werkt hij bij TNO Geologische Dienst en is betrokken bij bijna alles wat met de Nederlandse ondergrond te maken heeft: van het verzamelen van data en informatie en karteren tot en met het beheren en analyseren daarvan. Dat gaat bij TNO van ondiep via diep tot ultradiep. Jasper Griffioen over de speerpunten van zijn boeiende en veelzijdige werk.  > Lees meer

>Het DNA van stad en omgeving

29-01-2019
‘Kennis van bodem en ondergrond is essentieel voor effectieve klimaatadaptatie in bebouwd gebied. > Lees meer

>Scheidingen tussen datastandaarden gaan verdwijnen

29-01-2019
‘Zeker nu de Tweede Kamer recent de wens heeft uitgesproken om in de Basisregistratie Ondergrond (BRO) de bodemverontreiniging op te nemen, is het noodzaak de verschillende bestaande datastandaarden op het gebied van bodem en ondergrond beter op elkaar te gaan aansluiten’. Dat zegt – ‘heel voorzichtig’ – Noud Hooyman, sinds 1 januari 2019 de nieuwe voorzitter van het Centraal College van Deskundigen Datastandaarden.  > Lees meer

>Samen met partners energie steken in nieuwe opgaven

15-01-2019
'Laat ik beginnen een pluim te geven voor de netwerkorganisatie die ik sinds 1 oktober onder mijn hoede heb'.  > Lees meer

>Gezocht: meetreeksen van grondwaterstanden

18-12-2018
Vanaf 1 januari 2018 zijn alle overheden verplicht hun bodem- en ondergrondgegevens aan te leveren via het Bronhouderportaal van de basisregistratie ondergrond (BRO). De BRO betekent voor RWS een beter inzicht in het areaal en daarmee een betere planning en uitvoering van projecten. Hiermee kunnen we uiteindelijk veel besparen op onderzoeks- en faalkosten. > Lees meer

>Leo Hamerlinck en Jos van Wersch: ‘De sector vormt nog teveel een eigen community’

17-12-2018
‘Het is een sterke wereld, de wereld van bodem en ondergrond, maar ook een wereld die dreigt te gaan eroderen. Die namelijk nog te weinig gekend en erkend wordt door andere maatschappelijke sectoren. Onze kennis en kunde, onze potentiële input voor de majeure opgaven als de klimaatadaptatie en circulaire economie hebben daar nog geen ingang gevonden’. Dat stellen Leo Hamerlinck en Jos van Wersch, respectievelijk projectleider en secretaris Kennis binnen het Uitvoeringsprogramma Bodem & Ondergrond. > Lees meer

>Martin Doeswijk: ‘Iedereen moet meedoen’

03-12-2018
‘Wij maken steeds meer en intensiever gebruik van onze bodem. De maatschappelijke opgaven waar we voor gesteld staan, zoals de energietransitie en klimaatadaptatie, kunnen niet doorgaan zonder structurele ingrepen in ons bodemsysteem. Het is daarom juist nu zaak om de draagkracht en vitaliteit van onze bodem - letterlijk de basis onder ons bestaan - met extra zorg te omringen’. Daarmee begint een zeer recent Memo van het Expert Netwerk Bodem en Ondergrond van Koninklijke NLingenieurs aan VNO/NCW. Een van de opstellers is Martin Doeswijk, in het dagelijks leven werkzaam bij Tauw als Director Business Unit Industry. > Lees meer

>Dendrochronologisch onderzoek moet worden gecertificeerd

20-11-2018
‘Verplichte certificering van dendrochronologen zou een bijzonder goede stap zijn’, aldus dendrochronoloog Esther Jansma. ‘Er zit in dat onderzoeksveld helaas ook veel kaf tussen het koren. Het werk van dendrochronologen is niet alleen van belang voor de archeologie, maar ook voor de bouwhistorie en kunsthistorisch onderzoek. Daarbij gaat het soms om onderzoek waar veel geld mee gemoeid kan zijn. Draagt onderzoek naar de ouderdom van een houten schilderijpaneel bij aan de vaststelling dat dit schilderij inderdaad van de hand van Jeroen Bosch zelf is? Dan kan het opeens om vele miljoenen euro’s gaan’. > Lees meer

>We moeten leren ook zelf adaptief te werken

06-11-2018
‘Gaat het om waterbeheer, dan is onze kracht ook onze zwakte. We hebben door de eeuwen geleerd hoe, met veel rekenen en meten, we kunnen inspelen op de bekende, vaste fysieke omstandigheden. > Lees meer

>‘De bodem is van een last een lust geworden’

22-10-2018
‘Dat de missie van Rijkswaterstaat Bodem+ is om overheden ondersteuning te bieden met kennis over bodemsanering, -bescherming, -beheer en -energie voor een duurzaam gebruik van het bodem- en grondwatersysteem en de ondergrond, daar ben ik trots op’. Het is een van bijdragen geweest van Henk van Zoelen in de ontwikkeling van Rijkswaterstaat Bodem+. De organisatie waarvan hij, de pensioengerechtigde leeftijd nu bereikt hebbende, afscheid neemt.  > Lees meer

>Laat vrijkomende vruchtbare bovengrond bestaan als bovengrond

08-10-2018
‘Laat de bovengrond bestaan als bovengrond. Zorg dat bij een ruimtelijke ingreep, bijvoorbeeld de aanleg van een weg, de overtollige teelaarde opnieuw wordt toegepast als bovengrond. Denk daarbij ook aan een ander segment zoals een stadspark, een boomkwekerij of het verbeteren van landbouwgrond’. Een bevlogen man is Ruud van Uffelen, werkzaam bij RHDHV. Hij adviseert onder andere voor de Provincie Gelderland. Zijn missie: ‘meer zorg en aandacht voor bovengrond’. Klik hier voor het rapport.  > Lees meer

>Hoe een treinramp leidde tot technische voorspoed; 100 jaar geotechniek

25-09-2018
Op 13 september 1918 ontspoorde een trein bij Weesp, waarbij 41 doden vielen. De treinramp was de aanleiding voor gedegen bodemonderzoek en hieruit werd geotechniek geboren. > Lees meer

>‘Gevolgen van aanhoudende droogte niet altijd goed zichtbaar’

29-08-2018
‘Bermbranden, versnelde bodemdaling met verzakkingen in wegen, bomen die omvallen of takken die bij een flinke wind afbreken, het zijn zomaar enkele zichtbare voorbeelden van de gevolgen van aanhoudende droogte op onze bodem en ondergrond’. > Lees meer

>‘Nieuwe meettechnieken zijn niet altijd even handig’

17-07-2018
‘Wat een bijzonder bijkomend probleem bleek was de te gebruiken meettechniek. In 25 jaar veranderen meetmethoden, meetapparaten etc. etc. Wil je dan toch de gegevens van al die jaren vergelijkbaar houden, dan moet je consequent op dezelfde wijze en met dezelfde apparatuur bemonsteren en meten’. > Lees meer

>Tijd maakt meer biologische afbraak van PAK mogelijk

17-07-2018
Geef met PAK verontreinigd slib de tijd en het wordt bijna vanzelf schoon. Dat is de uitkomst van een langjarig onderzoek naar verontreinigde bagger door Joop Harmsen en René Rietra van de Wageningen University & Research. Het voor micro-organismen beschikbare deel van de vervuiling kan in een jaar biologisch worden afgebroken. Het deel dat langzaam vrijkomt kan binnen zeven jaar worden afgebroken. Het overblijvende deel komt heel langzaam vrij uit de bodem en kan in de volgende 20 jaar worden afgebroken. De verdeling over de verschillende delen is meetbaar en het verloop van de biologische afbraak is daardoor voorspelbaar. > Lees meer

>‘Ik sprak altijd weer zeer gepassioneerde bodemprofessionals’

03-07-2018
‘De passie, de kennis en de voortdurende behoefte aan innovatie, dat is wat mij altijd lang heeft gefascineerd in de sector bodem en ondergrond’. Manon Snelder, redacteur van de nieuwsbrief en de website van het Expertisenetwerk Bodem en Ondergrond, gooit het roer om. ‘Ik vind het tijd geworden om – hopelijk – eenzelfde passie in een geheel andere maatschappelijke sector te vinden en daarover te kunnen schrijven’. > Lees meer

>‘Bodemdeskundigen denken steeds meer mee boven het maaiveld’

05-06-2018
'Bodemdeskundigen denken steeds meer mee boven het maaiveld, en dat is noodzakelijk om te komen tot een duurzaam gebruik van onze leefomgeving’, vertelt Meike Breedveld, werkzaam bij de Omgevingsdienst Midden-Holland. > Lees meer

>Uitslag Europese GeoERA call bekend: 15 projecten over duurzaam gebruik van onze ondergrondse voorraden

05-06-2018
‘In april zijn de 15 onderzoeksprojecten goedgekeurd die gaan lopen onder het Europese GeoERA-programma, een samenwerking tussen nationale en regionale geologische diensten van Europa’, aldus Yvonne Schavemaker. > Lees meer

>‘Modern wereldwonder – Geschiedenis van de Deltawerken‘!

05-06-2018
Op 7 juni verschijnt Modern wereldwonder, geschiedenis van de Deltawerken. De Deltawerken spreken nog steeds nationaal en internationaal tot de verbeelding. Zo’n zestig jaar na het begin heeft dit legendarische mammoetproject een status verworven die veel groter is dan die van andere grote twintigste-eeuwse ingenieurswerken in ons land. > Lees meer

>‘Het is nu zaak om met z’n allen de database te vullen’

22-05-2018
‘De architectuur ligt er, de standaarden voor de eerste registratieobjecten zijn beschikbaar, het is nu zaak om met z'n allen de database te vullen', stelt Tjaart Vos vast. > Lees meer

>SIKB biedt onderzoeksprogramma KIBO onderdak

22-05-2018
SIKB zal het Kennis- en Innovatieprogramma Bodem en Ondergrond (KIBO) administratief en secretarieel faciliteren.  > Lees meer

>Themadag Toezicht bodem, georganiseerd door het PTB en VKB

16-05-2018
Op dinsdag 29 mei 2018 organiseert het Platform Toezicht Bodem (PTB) samen met de Vereniging Kwaliteitsborging Bodembeheer (VKB) een themadag voor toezichthouders en handhavers én deelnemers uit het bedrijfsleven. > Lees meer

>Het waarderen van ecosysteemdiensten

16-05-2018
Ton Breure, namens RIVM lid Regieteam ENBO ‘Hoe gaan wij zo duurzaam mogelijk om met onze leefomgeving? Hoe maken wij enerzijds optimaal gebruik van ons bodem- en watersysteem en borgen we anderzijds een gezonde nalatenschap daarvan voor onze volgende generaties? Met dat soort vragen houd ik mij bezig’, vertelt Ton Breure, topexpert ‘duurzame inrichting van de leefomgeving’ bij RIVM > Lees meer

>Europese strategische onderzoekagenda voor bodem (en een beetje sediment)

13-03-2018
Het Europese Horizon 2020 Coördination and Support Action project INSPIRATION had van eind 2017 haar finale conferentie in Brussel. > Lees meer

>‘Stroomlijnen van kennisuitwisseling’

13-03-2018
Hilde Passier, lid van het Regieteam Mijn belangrijkste focus binnen het Regieteam van het Expertisenetwerk Bodem en Ondergrond, ENBO, is het nog meer stroomlijnen van de kennisuitwisseling. Niet alleen het kennis delen tussen de partners onderling, maar ook tussen dit netwerk en de vele andere die er zijn. ENBO wordt gevormd door Rijkwaterstaat Bodem+, SIKB, TNO, RIVM en Deltares waar ikzelf werkzaam ben.  > Lees meer

>Op het snijvlak van onderwijs, bedrijfsleven en overheden

27-02-2018
Het Kennis- en Onderwijscentrum Bodem en Ondergrond (KOBO) beweegt zich op het snijvlak van het hoger onderwijs, het bedrijfsleven en de verschillende overheden. > Lees meer

>Programma Symposium Bodem Breed is bekend!

26-02-2018
Symposium Bodem Breed, hèt netwerkevent voor bodem- en ondergrondprofessionals, wordt dit jaar alweer voor de 29e keer georganiseerd. > Lees meer

>SIKB Jaarcongres: succesvol samenwerken, hoe doe je dat?

26-02-2018
Kennis van bodem, water en archeologie speelt een belangrijke rol bij het opstellen van integraal omgevingsbeleid. De ambitie is om deze kennis bij de ontwikkeling van beleid en planvorming te betrekken. Dit vraagt om nieuwe samenwerkingsverbanden. In nieuwe allianties werken professionals van bodem, water en archeologie aan de ontwikkeling van plannen en maatregelen, die maatschappelijke meerwaarde genereren én bijdragen aan duurzaam beheer van bodem, water en archeologische waarden. De komst van de Omgevingswet geeft het momentum om met nog meer energie hiermee aan de slag te gaan. > Lees meer

>Klimaatadaptatie tussen Rijn en IJssel: ‘Burgers, bedrijven en overheden moeten dit samen oppakken’

29-01-2018
Waterschap Rijn en IJssel biedt gemeenten in zijn werkgebied ondersteuning aan met klimaatstresstest, zo berichtte het waterschap onlangs. Hoe dat in de praktijk werkt? We vroegen het Ronald van Ark, coördinator klimaat. Een kijkje in de keuken: hoe trekken partijen tussen Rijn en IJssel samen op in de aanpak van de klimaatproblematiek? > Lees meer

>Een buizennetwerk in heel Nederland

29-01-2018
‘Een buizennetwerk dat heel Nederland voorziet van warmte kan de ruggengraat voor de energietransitie worden’. Aldus een van de bijdragen in het onlangs verschenen Jaarboek Landschapsarchitectuur en stedenbouw in Nederland 2017. Het ontwerponderzoek Smart Thermal Grid is een van de opgenomen projecten en studies naar de wijze waarop ons land mooier gemaakt kan worden. > Lees meer

>Vierduizend objecten met cultuurhistorische waarde

29-01-2018
‘Wij bezitten zo’n vierduizend objecten met een cultuurhistorische waarde, variërend van glazen, bekers en schilderijen tot meetinstrumenten, gereedschap, gemalen en sluizen. Die laatste, de waterwerken, zijn voor een deel nog operationeel en tegelijk monumentaal. En een deel ervan heeft geen functie meer, maar zijn wel in ons eigendom. Als conservator watererfgoed koester ik die gehele collectie’, vertelt Ingrid Oud. > Lees meer

>Terugblik PBB-bijeenkomst ‘Duurzaam bodemgebruik in landelijk gebied

19-12-2017
Doeners en denkers moeten in beweging komen, om samen te werken aan een goede bodemkwaliteit in het landelijk gebied op de lange termijn. Met deze woorden verwelkomde dagvoorzitter René Schepers de deelnemers (‘diehards die ondanks het weeralarm waren gekomen’) van de Platform Bodembeheer-bijeenkomst over duurzaam bodemgebruik in het landelijk gebied op 11 december. De urgentie moet omhoog, zo luidde de boodschap in het besneeuwde provinciehuis te Overijssel. > Lees meer

>‘Vakmanschap is voor mij de drive’

05-12-2017
‘Vakmanschap is voor mij de drive. Dat die op peil wordt gehouden, dat er aandacht is voor scholing en het delen van ervaringen, zijn heel belangrijke onderdelen in mijn auditen’. Ronald van Leeuwen is auditor voor onder meer de certificatieregelingen BRL SIKB 7700 (aanleg en herstel vloeistofdichte voorzieningen). Het hele jaar door bezoekt hij bedrijven ‘op het werk in uitvoering’. ‘Ik ga na of de gecertificeerde bedrijven de hun toegekende kwaliteiten borgen. De beoordelingsrichtlijn helpt henzelf, en mijzelf natuurlijk, voor de wijze waarop zowel de uitvoerende werkzaamheden als de administratieve vastlegging moeten worden verricht’. > Lees meer

>Geslaagde bijeenkomst Platform Toezicht Bodembeheer

05-12-2017
Zo’n 100 toezichthouders en handhavers op het gebied van (water)bodem bezochten op 28 november de landelijke bijeenkomst van het Platform Toezicht Bodembeheer, dit keer in Ede. De presentaties en workshops gaven een breed beeld van de ontwikkelingen in hun dynamische werkveld. Terugblik op een geslaagde dag, met een Gelders accent, dankzij de gezamenlijke voorbereiding door de PTB-organisatie (door Rijkwaterstaat Bodem+ en SIKB) en de Gelderse Omgevingsdiensten. > Lees meer

>BoToVa toetst ruim 5 miljoen monsters

05-12-2017
De ‘Bodem Toets en Validatieservice’ (BoToVa) heeft sinds de lancering in november 2014 inmiddels meer dan vijf miljoen monsters getoetst. De eerste negen maanden van dit jaar zijn alweer 1,15 miljoen toetsen uitgevoerd, tezamen goed voor 1,5 miljoen monsters. Sinds het ‘live’ gaan van BoToVa zijn er 3,65 miljoen toetsen uitgevoerd, samen 5,32 miljoen monsters bevattend. > Lees meer

>Drukbezochte informatiebijeenkomsten over modernisering BRL 9335

22-11-2017
SIKB verzorgde de afgelopen twee weken drie drukbezochte regionale informatiebijeenkomsten over de gemoderniseerde BRL 9335. Deze nieuwe versie wordt, samen met de bijbehorende vier protocollen, begin volgend jaar van kracht. > Lees meer

>Enthousiaste discussies tijdens bijeenkomst ‘Nut en Noodzaak Bodeminformatiebeheer’

21-11-2017
Dat bodeminformatiebeheer leeft, bleek uit de goede opkomst en enthousiaste discussies tijdens de Platform Bodembeheer bijeenkomst ‘Nut en Noodzaak Bodeminformatiebeheer’ op 15 november bij de gemeente Eindhoven. > Lees meer

>Geslaagd Symposium Bodem Breed 2017

09-11-2017
Op 8 november jl. vond de 29e editie van Symposium Bodem Breed plaats bij de HAS Hogeschool en ZLTO te Den Bosch. De organisatie kan terugkijken op een prachtig en druk bezocht symposium. > Lees meer

>Voorbeeldfunctie behouden

07-11-2017
'Nergens ter wereld is het zo goed georganiseerd als in Nederland'. Alleen hier ontwikkelen alle betrokkenen gezamenlijk een erkenningsregime voor onze bodembescherming en passen de daarvoor opgestelde normen en regels voortdurend aan de actualiteit aan'. > Lees meer

>Waterbeheer en cultureel erfgoed: ‘Verbinden van materieel en immaterieel erfgoed‘

07-11-2017
'Het waterbeheer en het cultureel erfgoed verbinden het materiële met het immateriële’, vertelt Jeroen Haan, bestuurder van het Hoogheemraadschap Rijnland. > Lees meer

>Bouw mee aan de vraaggestuurde bodeminformatie van de toekomst - Bijeenkomst Platform Bodembeheer op 15 november 2017

25-10-2017
‘Bodeminformatiebeheer is hot’, zegt Linda Maring (Deltares, Platform Bodembeheer). ‘Aan de ene kant is er de Basisregistratie Ondergrond (BRO); daar krijgt nagenoeg iedereen die bodeminformatie inwint, opslaat en gebruikt mee te maken. > Lees meer

>Giflandschap Revisited

24-10-2017
‘Je beseft weer wat voor groot aandachtsveld dit nog is, nu en in de toekomst’, vertelt bodemdeskundige Willem Hendriks na een rondgang langs een aantal voormalige zwaar verontreinigde plekken, dwars door Nederland. Een project dat hij uitvoerde samen met onder andere collega expert Theo Edelman en fotograaf Wout Berger'. > Lees meer

>ILT geeft bodem hoogste prioriteit

11-10-2017
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) geeft het voorkomen van bodemverontreiniging en het duurzaam gebruik van de bodem en het grondwater de hoogste prioriteit. Dit staat in het Meerjarenplan 2018-2022. In een toelichting geeft inspecteur-generaal Jan van den Bos aan dat ‘we onze taken en inspecties blijven uitvoeren. Maar we kunnen niet alles in dezelfde mate controleren. De inspectie moet kiezen. Daarom hebben we uitgezocht waar de grootste maatschappelijke schade kan ontstaan. Dat is onder meer door water- en bodemverontreiniging en door het onjuist verwerken van afvalstoffen. We werken aan de effectiefste inzet hierop.’ > Lees meer

>Realiseren van Europese waterbeleidsdoelen

25-07-2017
Op woensdag 14 juni jl. is in Genua, tijdens de 10e conferentie van het Europese Sediment Netwerk SedNet, de SedNet beleidsbrief (policy brief) Effective river basin management needs to include sediment gepresenteerd. > Lees meer

>Overstap naar certificering in de archeologie een feit

11-07-2017
Vanaf 1 juli 2017 moeten organisaties die archeologisch veldonderzoek willen verrichten in het bezit te zijn van een certificaat voor opgravingen of voor inventariserend veldonderzoek > Lees meer

>Nieuwsbrief Tussen bodem en ondergrond verschenen

30-06-2017
Het Expertisenetwerk Bodem en Ondergrond heeft haar nieuwsbrief ingrijpend vernieuwd. > Lees meer

>Groeiende belangstelling voor GeoWeek

28-06-2017
Ondanks de concurrentie vanuit de Week van ons water mag er toch weer een groeiend aantal deelnemende leerlingen (+6%), bedrijven (+10%) en expedities (+10%) worden genoteerd voor de GeoWeek. > Lees meer

>Tweede ronde Kennisbudget Uitvoeringsprogramma

28-06-2017
De partners in het Convenant Bodem en Ondergrond schrijven een tweede ronde uit voor kennis en innovatieprojecten. Voor 2017 en 2018 is een budget van maximaal 3,5 miljoen euro beschikbaar gesteld. Naast zeven gerichte kennisvragen worden drie concurrentiegerichte dialogen uitgeschreven en tenminste één prijsvraag. > Lees meer

>Hoe een baggervolume te bepalen?

30-03-2016
SIKB werkt samen met de sector aan het creëren van meer vertrouwen in het vaststellen van baggervolumes. > Lees meer

>COB-congres ”Voorschot op de toekomst”

03-12-2015
Het Kenniscentrum voor Ondergronds Bouwen en ondergronds ruimtegebruik (COB) organiseert op 10 december 2015 haar COB-congres. Deelnemers zijn vanaf 12.00 uur welkom bij Lijm en Cultuur in Delft. > Lees meer